W dorocznej nowennie przygotowującej archidiecezję do uroczystości patronalnej uczestniczą Pasterze Kościoła białostockiego, a także licznie gromadzą się mieszkańcy poszczególnych dekanatów i parafii wraz ze swymi duszpasterzami. Tradycyjnie obecni są profesorowie i alumni Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego oraz osoby życia konsekrowanego.
W homilii wygłoszonej podczas Mszy św. rozpoczynającej Nowennę Metropolita Białostocki podkreślił, że dla jej uczestników w tym roku w sposób szczególny wzorem będzie Maryja, jako Matka Syna Bożego. Nowenna przebiegać będzie w duchu hasła nowego roku duszpasterskiego - „Wierzę w Syna Bożego”. „Chrystus był prawdziwym człowiekiem, ale też był prawdziwym Bogiem. To w Nim Bóg był pośród ludzi i był tak blisko, że stał się człowiekiem i dzielił wszystkie sytuacje ludzkiego życia, bowiem był do nas podobny za wyjątkiem grzechu” – mówił Arcybiskup.
„W dzieło zbawienia dokonanego przez Jezusa Chrystusa włączona była Maryja. (…) Wyznajemy, że była ona wybraną przez Boga od początku stworzenia i została zaproszona do realizacji zbawczego planu Bożego, by człowieka wydobyć z otchłani grzechu i wynieść do chwały zbawienia, aby miał on udział w Bożej chwale, by stał się niemal równy Bogu” – wyjaśniał Abp Ozorowski.
Hierarcha stwierdził, że „miarą człowieka” jest stopień bliskości albo oddalenia od Boga. „Maryja była Mu tak bliską, że była jednocześnie najbardziej ludzką spośród wszystkich niewiast na ziemi. Gdy Bóg dotyka człowieka, wówczas wszystko nabiera blasku. Cóż więc mówić o Maryi? Poprzez poczęcie, narodzenie i wychowywanie Syna Bożego weszła ona w rzeczywistość Boską, a jednocześnie pozostała tak bardzo ludzką” – tłumaczył Arcybiskup, przypominając najważniejsze wydarzenia z życia Matki Jezusa.
„W Wieczerniku Jezus mówił: «bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje». My to powtarzamy podczas każdej Mszy św. Ciało Chrystusa, Jego prawdziwe ciało wzięte z Maryi dziewicy. Dlatego Ona – Wniebowzięta – jest ciągle tak blisko nas. Gdziekolwiek stykamy się z Chrystusem, Synem Bożym, tam również spotykamy Ją, gdyż Ona została złączona z Synem Bożym na wieki” – mówił hierarcha, wskazując, że Maryja będąc w niebie jest naszą Orędowniczką i nieustannie wstawia się za nami.
„Dla nas jest Matką Miłosierdzia, i tam w Wilnie i tu w Białymstoku” – podkreślał Metropolita Białostocki, przypominając źródła Bożego miłosierdzia i jego pośredników, jakimi byli św. s. Faustyna i bł. ks. Michał Sopoćko. Zauważył także, że dzisiejszy świat szczególnie potrzebuje tego miłosierdzia. Uczestnikom tegorocznej Nowenny życzył „wiary i nadziei, by szli z Maryją przez życie zwycięsko”.
W ramach tegorocznej Nowenny przeżywany będzie 8 listopada Dzień Małżeństw i Rodzin; 9 listopada Dzień Młodzieży, zwany „Dniem u Mamy”; 10 listopada Dzień Życia Konsekrowanego oraz Dzień Kapłanów i Liturgicznej Służby Ołtarza14 listopada.
W dniu zakończenia Nowenny, w uroczystość Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia, 16 listopada br., obchodzona będzie również 7. rocznica ingresu Abp. Edwarda Ozorowskiego, Metropolity Białostockiego do bazyliki archikatedralnej w Białymstoku. Uroczystą Mszę św. o godz. 18.00 poprzedzi modlitwa różańcowa prowadzona przez Koła Żywego Różańca z całej archidiecezji. W tym dniu homilię wygłosi Abp Jakub, ordynariusz prawosławnej Diecezji Białostocko-Gdańskiej.
Kult Ostrobramskiej Matki Miłosierdzia, na wzór wileński, przeniósł do Białegostoku, metropolita wileński, Abp Romuald Jałbrzykowski. Zmuszony do wyjazdu z Wilna, osiadł przy kościele farnym, późniejszej prokatedrze w Białymstoku. Już jesienią 1945 roku, Arcybiskup zapoczątkował nowennę Opieki Matki Bożej Ostrobramskiej. Po nim kult Madonny Ostrobramskiej w Białymstoku podtrzymywali jego następcy: Bp Henryk Gulbinowicz i Bp Edward Kisiel.
Po utworzeniu Archidiecezji Białostockiej w 1991 roku, Abp Kisiel obrał Ostrobramską Matkę Miłosierdzia patronką arcybiskupstwa. Jan Paweł II w 1993 roku zezwolił na koronację obrazu, która odbyła się 5 czerwca 1995 roku.