Mszy św. na rozpoczęcie pielgrzymki przewodniczył Abp Edward Ozorowski, Metropolita Białostocki. Zwracając się do pątników podkreślił, że pielgrzymka jest szczególną okazją, by doświadczać obecności Boga i wewnętrznej przemiany. Przypomniał, że Ostra Brama „jest miejscem, które podziwiamy i do którego, tak jak nasi ojcowie i nasze matki, wciąż wędrujemy, aby się modlić przed wizerunkiem Matki Miłosierdzia”.
W homilii ks. Jerzy Ostrowski ukazał niepowtarzany charakter Wilna, w którym żyło, działało i tworzyło wiele wybitnych osób. Przypomniał dzieje miasta zwłaszcza w trudnych dla Polski czasach. „Świadkiem iluż tragedii była Miłosierna z Ostrej Bramy. Tu, przed Jej cudownym wizerunkiem, rodziło się rozumienie wspólnych spraw narodu polskiego. Poprzez łzy, cierpienia wojen, pośród wyciągniętych w geście modlitwy człowieczych rąk. Tu biło serce narodu, narodu hardego, który nigdy nie pogodził się z niewolą, narodu, którego najwięksi synowie udawali się na zsyłkę na daleką Syberię z nadzieją, że 'jeszcze Polska nie zginęła'” – mówił.
Kaznodzieja przypomniał historyczny związek archidiecezji białostockiej i białostockiej kopii obrazu Matki Miłosierdzia z Ostrobramskim Sanktuarium. Zwracając się zaś do pielgrzymów mówił: „Tegoroczna, dwudziesta pierwsza już Ekumeniczna Piesza Pielgrzymka z Białegostoku do Wilna, na której szlak dziś wyruszacie, jest spełnieniem „modlitwy wygnańców”. Jest realizacją marzeń tych wszystkich, którym po II wojnie światowej nie dane było powrócić do umiłowanego Wilna. Nie można wytyczyć granic dla miłości Matki. Nie można wytyczyć granic dla miłosierdzia Boga”.
Na zakończenie liturgii Abp Ozorowski pobłogosławił i rozesłał pielgrzymów.
Tegoroczna pielgrzymka będzie przebiegała pod hasłem: „Z wiarą przez życie”. Jak podkreśla ks. Łukasz Żuk, kierownik pielgrzymki, wpisuje się ono doskonale w charakter Roku Wiary. „Będziemy zastanawiać się nad rzeczywistością wiary – to ona nas podtrzymuje, ale musimy też coś dać od siebie. Podczas konferencji prowadzonych na trasie oraz na codziennej Eucharystii będziemy ten temat rozważali” – wyjaśnia.
Ks. Żuk wyjaśnia, że specyfiką białostockiej pielgrzymki do Wilna jest fakt, że wśród pątników są ludzie z różnych stron Polski, w tym roku m.in. z Warszawy, Krakowa, Wieliczki, Zakopanego, ale także różnych narodowości i wyznań. Dotyczy to także osób, które przyjmują pielgrzymów na terenie Białorusi i Litwy. „Charakter tej pielgrzymki jest pokutny, więc większość stanowią osoby w średnim i starszym wieku, choć młodzież też w niej uczestniczy” – dodaje ksiądz kierownik.
Jeden z pielgrzymów, Ryszard z Walawy koło Przemyśla pielgrzymuje do Wilna już po raz dziesiąty. „Co rok tęsknię za wspólnym pielgrzymowaniem, za wspólnotą braci i sióstr, jaką na tej pielgrzymce tworzymy. Oprócz tego są też intencje, w których chcę się modlić: chcę polecać Matce Bożej Miłosierdzia moją rodzinę, ale też Ojczyznę, intencje Ojca Świętego, modlić się o jedność chrześcijan” – mówi. Podkreśla, że od Polonii na Wschodzie pielgrzymi dostają lekcję serdeczności. „Przyjmują nas zawsze pełni serca i zaangażowania i to jest dla mnie niezwykle ujmujące” – zaznacza.
„To jest moja trzecia pielgrzymka do Wilna. Chcę na niej przede wszystkim wzmocnić swoją wiarę, ale w tym roku chcę prosić Boga zwłaszcza o drogowskaz w podjęciu trudnych dla mnie, życiowych decyzji” – mówi młody pielgrzym, Mateusz z Białegostoku.
Wiesława, która przez wiele lat pielgrzymowała wraz z mężem, teraz przyszła prosić pielgrzymów o modlitwę w jego intencji. „Teraz jest on bardzo ciężko chory i tylko cud może go uratować. Proszę pielgrzymów o cud ich modlitwy, by wzięli mój krzyż, moje cierpienie. Wierzę, że Matka Boża Ostrobramska może ten cud sprawić” – wyznaje.
Pątnikom towarzyszy w drodze 4 kapłanów, 10 kleryków, 8 sióstr zakonnych. Pielgrzymi dotrą do Ostrej Bramy 24 sierpnia, gdzie powita ich bp Henryk Ciereszko wraz z osobami, które przybędą do Wilna autokarami lub własnymi środkami transportu. Następnego dnia, po Mszy św. w katedrze wileńskiej, pątnicy powrócą do domów.
Pielgrzymi w ciągu 9 dni pokonają blisko 300 kilometrów, idąc przez tereny Polski, Białorusi i Litwy. W Grodnie dołączy do nich ponad stuosobowa grupa pątników z Białorusi wraz z kapłanami. Dwa etapy pielgrzymki prowadzą Polskę, cztery dni pielgrzymi idą przez Białoruś i trzy dni przez Litwę. Najkrótszy etap pielgrzymki wynosi 21 km i obejmuje trasę z Kuźnicy Białostockiej do Grodna, najdłuższy odcinek - 44 km - pokonają pielgrzymi na Białorusi, z Nowego Dworu do Radunia. Tradycją lat ubiegłych, pątnicy nawiedzą wszystkie kościoły i cerkwie znajdujące się na szlaku ich pielgrzymowania.