Na początku Mszy św. kardynał James Michael Harvey przedstawił
papieżowi nowych arcybiskupów-metropolitów, którzy proszą o wręczenie im
paliuszy. Są one znakiem władzy, jaką każdy metropolita pozostający w
jedności z Kościołem Rzymskim, sprawuje w swoim Kościele lokalnym.
Paliusze te nałożą im następnie nuncjusze apostolscy w poszczególnych
Kościołach metropolitalnych.
Przysięgę wierności Ojcu
Świętemu i jego następcom złożył w imieniu nowych metropolitów Arcybiskup Białostocki, Józef Guzdek. Następnie Papież poświęcił
paliusze.
W homilii, komentując zawarty w czytanym fragmencie Dziejów Apostolskich (Dz 12, 1-11) opis cudownego uwolnienia Piotra z więzienia, gdzie Anioł Pański każe Piotrowi „wstać szybko” Franciszek podkreślił, że także i my jesteśmy wezwani do szybkiego powstania, aby wejść w dynamiczną rzeczywistość zmartwychwstania i pozwolić się prowadzić Panu po drogach, które chce nam wskazać. Papież zauważył, że chodzi tutaj o otwartość na nowe perspektywy, aby nie popadać w formalizm i rutynę, religię ceremonii i dewocji, ornamentu i pospolitych pocieszeń, chrześcijaństwo klerykalne, formalistyczne, przygasłe i zastygłe. „Synod, który przeżywamy, wzywa nas, abyśmy stali się Kościołem, który powstaje, nie zamyka się w sobie, potrafi spojrzeć szerzej, wydostać z własnych więzień, aby wyjść na spotkanie światu” – stwierdził Ojciec Święty.
Nawiązując natomiast do zawartego w drugim czytaniu dzisiejszej liturgii wyznania św. Pawła, podsumowującego swe życie słowami: „w dobrych zawodach wystąpiłem”(2 Tm 4,7), Ojciec Święty podkreślił, że w Kościele każdy jest powołany do bycia uczniem-misjonarzem i do wniesienia swego wkładu. „Kościół synodalny oznacza: wszyscy uczestniczą, nikt nie zajmuje miejsca innych ani nie jest ponad innymi” - stwierdził Franciszek. Wskazał, że oznacza to, iż nie możemy zamykać się w naszych kręgach kościelnych i przykuwać się do pewnych jałowych dyskusji, ale powinniśmy pomagać sobie nawzajem, byśmy stawali się zaczynem w cieście świata.
„Razem możemy i powinniśmy troszczyć się o życie ludzkie, o ochronę stworzenia, o godność pracy, o problemy rodzin, o trudną sytuację osób starszych i tych, którzy są opuszczeni, odrzuceni i wzgardzeni. Krótko mówiąc, powinniśmy być Kościołem, który promuje kulturę troski, współczucia dla słabszych i walki z wszelkimi formami degradacji, także naszych miast i miejsc, w których przebywamy, tak aby radość Ewangelii zajaśniała w życiu każdego z nas. To są nasze »dobre zawody«” – powiedział Papież.
Na zakończenie Ojciec Święty pozdrowił nowych arcybiskupów
metropolitów otrzymujących paliusze a także delegację Patriarchatu
Ekumenicznego z Konstantynopola.
Obok Papieża Eucharystię koncelebrowali kardynałowie,
arcybiskupi-metropolici, biskupi i kapłani. Jak zwykle, w uroczystości
świętych apostołów Piotra i Pawła wzięła udział delegacja Patriarchatu
Ekumenicznego Konstantynopola.
Po zakończeniu wraz Papież wraz metropolitą Hiobem wspólnie modlili się przed Konfesją i grobem św. Piotra.
Oprócz Abp Józefa Guzdka wśród 44 nowych arcybiskupów metropolitów mianowanych w ciągu minionego roku, którzy otrzymali paliusze, 18 stoi na czele metropolii w krajach europejskich. Spośród europejskich hierarchów najliczniejsza jest grupa Włochów i Francuzów (wśród nich m.in. nowy arcybiskup Paryża Laurent Urlich. Paliusze otrzymali też metropolici innych stołecznych diecezji w Europie: metropolita praski i prymas Czech abp Jan Graubner (najstarszy w gronie nowych metropolitów, 73-letni hierarcha), metropolita Tirany-Durrës abp Arjan Odaj (45-letni najmłodszy w gronie nowomianowanych metropolitów), wspomniany już metropolita mińsko-mohylewski abp Józef Staniewski, metropolita sarajewski abp Tomo Vukšić.
Paliusze są znakiem władzy, jaką każdy metropolita pozostający w jedności z Kościołem Rzymskim, sprawuje w swoim Kościele lokalnym. Nosi je na terenie swojej metropolii. Paliusz arcybiskupi jest szeroką okrągłą wstęga nakładaną na ramiona, której dwa końce spływają na plecy i piersi. Ozdabia go sześć krzyżyków wykonanych z czarnej wełny.
Przygotowanie paliuszy kryje w sobie polski wątek, ponieważ wełna, z
której są one tkane, tradycyjnie pochodzi od dwóch owieczek, które są
błogosławione 21 stycznia w uroczystość św. Agnieszki w rzymskiej
bazylice św. Agnieszki za Murami, a którymi w przeddzień
błogosławieństwa opiekują się polskie siostry nazaretanki z domu
macierzystego zgromadzenia w Rzymie.
W
uroczystościach w Watykanie wzięła udział grupa kapłanów
z archidiecezji białostockiej, m.in. pracownicy Kurii Metropolitalnej
oraz księża studiujący
w Rzymie.
Od 2015 r., decyzją papieża Franciszka, w Watykanie odbywa się tylko poświęcenie i przekazanie paliuszy, a oficjalna ceremonia nałożenia ma miejsce w późniejszym czasie w diecezjach poszczególnych arcybiskupów. Poprzez tę zmianę Ojciec Święty chciał dowartościować wspólnoty lokalne Kościoła i umożliwić udział w uroczystości wiernym z archidiecezji nowego metropolity. Nowy obrzęd ma również podkreślać synodalność tego wydarzenia.