W pierwszych słowach homilii Arcybiskup zaznaczył, że czas podjęcia pasterskiej posługi w archidiecezji białostockiej nie jest dla niego przypadkowy. „Rozpoczynam wędrówkę w roku, który papież Franciszek ogłosił Rokiem Świętego Józefa” – mówił, przywołując słowa wydanego z tej okazji listu Patris Corde: „Jeśli Bóg posyła cię w drogę i wyznacza nowe zadania nie bądź sam, nie licz tylko na siebie, ale zaproś św. Józefa. Uczyń go swoim orędownikiem u Boga i przewodnikiem w drodze. On nauczy cię tych najważniejszych postaw: zaufania i służby, które są fundamentem udanego życia osobistego, rodzinnego i społecznego oraz warunkiem wypełnienia misji powierzonej przez Boga”.
Przypomniał, że już po raz drugi u początku nowego etapu biskupiej posługi słyszy słowa zapisane na kartach Ewangelii św. Mateusza: „Józefie, nie bój się”, które po raz pierwszy wybrzmiały 19 grudnia 2010 roku w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie, kiedy Bóg powierzył mu odpowiedzialność za Ordynariat Polowy.
Hierarcha, odwołując się ponownie do słów Listu apostolskiego Patris corde mówiących, że „życie duchowe, ukazywane nam przez Józefa, nie jest drogą, która wyjaśnia, ale drogą, która akceptuje” stwierdził, że „jeśli nie przyjmiemy tego, co nam Bóg przygotował i co niesie życie, grozi nam stagnacja, a nawet regres. Zatrzymujemy się wówczas w drodze i stajemy się zakładnikami naszych oczekiwań. Akceptacja Bożych planów nadaje najgłębszy sens naszemu życiu i czyni je, nie tyle łatwym, co pożytecznym i owocnym”.
„Wpatrzony w św. Józefa, analizując jego dokonania, przymioty umysłu i serca jestem przekonany, że w życiu najważniejsze jest zaufanie Bogu i ludziom oraz postawa służby. Pojawiają się jednak pytania: Jak wejść w nowe środowisko? Jak zdobyć zaufanie księży i wiernych świeckich, dzieci i młodzieży, katolików, przedstawicieli innych wyznań oraz niewierzących, wszystkich żyjących i pracujących tu, na podlaskiej ziemi?” – zastanawiał się.
Odpowiedź na nie hierarcha znalazł w Dzienniku bł. ks. Michała Sopoćki, który napisał: „Trzeba poznać najpierw to, co ludzie mają dobrego, to znaczy odkryć ich bogactwa, następnie odkryć środowisko, w którym się obracają i w konkretny sposób pomóc im żyć w tym środowisku przez dawanie się innym”.
Kiedy rozpoczynam posługę w Archidiecezji Białostockiej, słyszę radę bł. ks. mjr. Michała Sopoćki, byłego kapelana Wojska Polskiego, abym pozytywnie spojrzał na każdego człowieka: „Trzeba poznać najpierw to, co ludzie mają dobrego”. Ważna jest kolejność – najpierw dostrzec dobro, docenić je, a nawet zafascynować się nim. Owszem, w świecie obecne jest zło, trzeba je nazywać po imieniu, ale przede wszystkim należy głosić Dobrą Nowinę. Nie wolno zapomnieć, szczególnie tu – w tym mieście, że misją Jezusa było ukazywanie miłosiernego oblicza Boga, który posłał na świat swojego Syna, aby Ten nikogo nie potępił, ale szukał i zbawił to, co zginęło”.
Błogosławiony ks. Michał Sopoćko radził, aby „następnie odkryć środowisko, w którym [ludzie] się obracają”. –„Tu, na Podlasiu, jest ono zróżnicowane i bardzo złożone. To tutaj krzyżują się drogi wiernych różnych obrządków i wyznań chrześcijańskich, religii, kultur i narodowości. Należy to postrzegać nie jako przeszkodę, ale jako szansę na ubogacenie się i poszerzanie horyzontów. Aby tak się stało, nie można pozwolić tym, którzy pragną pomalować świat barwą nienawiści, aby maczali pędzle w sercu moim i twoim. Serce ma być wypełnione po brzegi miłością – wolne od niechęci, uprzedzeń, a tym bardziej od nienawiści. Konieczne jest więc kierowanie się w życiu miłością bliźniego – każdego bliźniego” – zaznaczał abp Guzdek.
„U początku naszej wspólnej drogi, błogosławiony Patron tego miasta apeluje, abyśmy pomagali sobie wzajemnie w konkretny sposób: „przez dawanie się innym”. Aby to było możliwe, nie możemy budować środowiska alternatywnego. Nie możemy zamykać się w oblężonej twierdzy, ale zanurzeni w świecie od środka winniśmy ten świat przemieniać, dając innym z siebie to, co mamy najlepszego” – wskazywał, dodając, że bł. ks. Michał Sopoćko, wzywając do „dawania siebie innym”, służbę stawiał na pierwszym miejscu.
„Służenie Bogu, Kościołowi i braciom – a nie posługiwanie się Kościołem – stanowi priorytet chrześcijańskiego życia. O tym musimy pamiętać – duchowni i świeccy, wszak my wszyscy razem jesteśmy Kościołem. W tej służbie, zgodnie z poleceniem Jezusa, powinniśmy stanowić jedno” - mówił.
„Od dziś staję się jednym z Was. Powtarzam za św. Augustynem: „Dla Was jestem biskupem. Z Wami jestem chrześcijaninem”. (…) Przychodzę zatem dzisiaj, by poznawać bogactwo dobra, które jest w każdym z Was; by odkryć i zrozumieć środowisko, kontekst i okoliczności Waszego życia; by dając siebie, żyć dla Was i razem z Wami, jako Wasz pasterz i brat” – podkreślał metropolita.
Zachęcał zgromadzonych, by patrzyli w przyszłość z nadzieją, która swe źródło ma w Bogu. „Niech Maryja – Matka Miłosierdzia i wszyscy święci Patronowie: św. Jerzy Męczennik i św. Kazimierz, błogosławieni: ks. Michał Sopoćko, matka Bolesława Lament, a także bł. ks. Jerzy Popiełuszko, wstawiają się do Boga za nami” – zakończył.
W uroczystości wzięło udział kilkunastu biskupów z abp. Salvatore Pennacchio, Nuncjuszem Apostolskim w Polsce na czele, kard. Kazimierzem Nyczem, metropolitą warszawskim, kard. Stanisławem Dziwiszem, emerytowanym metropolitą krakowskim, abp Wojciechem Polakiem, Prymasem Polski, metropolitą gnieźnieńskim, abp Tadeuszem Wojdą, metropolitą gdańskim oraz abp Gintarasem Linasem Grušasem, metropolitą wileńskim.
Przybyli także biskupi innych wyznań: abp Jakub, prawosławny arcybiskup diecezji białostocko-gdańskiej, abp Jerzy – prawosławny ordynariusz wojskowy, bp Maciej Makula – Naczelny Kapelan Ewangelicki oraz przedstawiciele Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Białymstoku.
W uroczystości są obecni byli wierni z całej archidiecezji, najbliższa rodzina, krewni i przyjaciele oraz zaproszeni goście z kraju i zagranicy: liczni hierarchowie Kościoła Katolickiego i innych wyznań chrześcijańskich, duchowni, osoby życia konsekrowanego, przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, najwyżsi przedstawiciele Wojska Polskiego, Policji oraz innych służb mundurowych, środowisk akademickich a także innych gremiów i stowarzyszeń.
Liturgię rozpoczęła procesja koncelebransów i kapituł do bazyliki archikatedralnej. Tam Arcybiskup został powitany w drzwiach kościoła katedralnego przez bp. Henryka Ciereszkę i proboszcza, ks. prał. Henryka Żukowskiego.
Biskup pomocniczy archidiecezji białostockiej Henryk Ciereszko pozdrowił abp. Józefa Guzdka i wszystkich zgromadzonych.
„Przyjmujemy Cię nasz Drogi Księże Arcybiskupie, jak następcę apostołów, przychodzącego z posługą Słowa Bożego i nauczaniem Kościoła, jako szafarza zbawczych łask, wysłużonych przez Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana, jako pasterza dobrego, który będzie nad nami czuwał i nas prowadził ścieżkami zbawienia” - mówił bp Henryk.
„Wyrażamy naszą wdzięczność Bogu w niebie, a papieżowi Franciszkowi na ziemi, za osobę Księdza Arcybiskupa i ogarniamy naszą modlitwą, powierzając posługę w naszej archidiecezji, Bogu, Ojcu Miłosierdzia, którego w tej tajemnicy szczególnie tu, w Białymstoku staramy się czcić. Modlimy się przez wstawiennictwo Matki Bożej Miłosierdzia, tej z Ostrej Bramy w Wilnie, gdzie są korzenie naszej archidiecezji, i tej z naszej archikatedry, ozdobionej papieskimi koronami, roztaczającej nad nami swą matczyną, miłosierną opiekę. Przyzywamy też wstawiennictwa naszych współczesnych patronów, bł. Michała Sopoćki, wielkiego Apostoła Miłosierdzia Bożego, bł. Bolesławy Lament, Apostołki jedności chrześcijan oraz bł. Jerzego Popiełuszki, rodem pochodzącego z naszej archidiecezji” – podkreślał.
Po tym powitaniu bp. Ciereszko odczytał bullę Ojca Świętego Franciszka. Następnie Nuncjusz Apostolski w Polsce przekazał abp. Józefowi Guzdkowi pastorał i symbolicznie wprowadził go na katedrę Arcybiskupów Białostockich. Wręczenie pastorału oznacza władzę pasterską, włączając nowego arcybiskupa w spuściznę historyczną archidiecezji wileńskiej, a od 1992 r. archidiecezji białostockiej.
Gdy abp Guzdek zajął miejsce na katedrze biskupów białostockich, przedstawiciele duchowieństwa, osób konsekrowanych i wiernych świeckich złożyli wyrazy szacunku swojemu nowemu pasterzowi (homagium).
Na zakończenie słowa pozdrowienia skierował do abp. metropolity Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio.
W imieniu papież Franciszka pozdrowił wszystkich uczestników uroczystości i podziękował bp Henrykowi Ciereszce, którą pełnił w oczekiwaniu na nowego metropolitę, a abp. Tadeuszowi Wojdzie za czteroletnie „prowadzenia Kościoła białostockiego po Bożych drogach”.
Zawierzył również Bogu rozpoczynającą się posługę abp. Józefa. „Jego zawołanie biskupie
List od Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej odczytał minister Paweł Szrot – Szef Gabinetu Prezydenta RP. Prezydent zwrócił w nim uwagę, że niedługa historia archidiecezji białostockiej ma swe bogate dziedzictwo historyczne.
„Kresowe korzenie, z mozaiką kultur, wyznań i narodowości wyróżniają Ziemię Podlaską i jej mieszkańców na tle innych regionów Polski. Współistnienie w przyjaźni jest tu nie tylko słusznym postulatem, lecz codzienną rzeczywistością. (…) Praca duszpasterska w tym nowym środowisku przyniesie zapewne wiele nowych wyzwań” – pisał Prezydent Andrzej Duda, dziękując abp Guzdkowi za wieloletnią posługę biskupa polowego Wojska Polskiego.
List Prezydenta RP Andrzeja Dudy
Życzenia abp. Józefowi złożył abp Jakub, prawosławny biskup białostocko-gdański, który podkreślał, że na nowego metropolitę oczekiwali nie tylko wierni wyznania katolickiego – osoby różnych wyznań mieszkają obok siebie, razem pracują i wspierają się wzajemnie. Współpraca ta dotyczy także duchownych, stąd wyraził nadzieję, że – podobnie jak z poprzednikami – i tym razem ta współpraca będzie układać się pomyślnie dla obu Kościołów.
Stwierdził, że wyzwania współczesnego świata wymagają współpracy w działaniu i zbliżają do siebie oba Kościoły. „Stoimy przed tymi samymi wyzwaniami, problemami i zagrożeniami, które łatwiej jest przezwyciężać wspierając się wzajemnie“ – mówił abp Jakub, życząc nowemu metropolicie opieki Matki Bożej.
Życzenia w imieniu Konferencji Episkopatu Polski przesłał również nowemu metropolicie białostockiemu abp Stanisław Gądecki.
