"Smutne wizyty" Prymasa Tysiąclecia w Białymstoku - 1968

Kolejne wizyty Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Białymstoku miały miejsce w roku 1968. Powodem do ich odbycia, były niestety nie żadne uroczystości kościelne, czy narodowe, ale zwyczajna pasterska służba Prymasa, który z miłości i z wdzięczności, pełnił wobec swych współpracowników ostatnią posługę. Dwukrotnie tegoż roku białostoczanie żegnali swych zmarłych pasterzy.

Dnia 21 maja zmarł bp Adam Sawicki - ordynariusz Archidiecezji Wileńskiej z siedzibą w Białymstoku. Urodził się w 1885 r. w Zabrzeziu na Wileńszczyźnie. Odbył studia filozoficzno-teologiczne w seminarium duchownym w Wilnie. W 1908 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Dalsze studia kontynuował w Petersburgu, w Akademii Duchownej. Następnie pracował jako prefekt w gimnazjum żeńskim w Wilnie. W 1916 r. mianowany został profesorem dogmatyki w seminarium duchownym, a dziesięć lat później kanclerzem kurii wileńskiej. Należał do najbliższych współpracowników Arcybiskupa R. Jałbrzykowskiego. W roku 1942 r. wraz z Metropolitą został internowany i osadzony na dwa lata w Mariampolu. Po powrocie do Wilna w styczniu 1945 r. został przez Rosjan osadzony w więzieniu, a następnie wysłany za krąg polarny do Inty - do kopalni. Z powodu krańcowego wyczerpania został z niej zwolniony w 1946 r. Rok później, na wyraźne żądanie Arcibiskupa Jałbrzykowskiego, przyjechał do Białegostoku. Został mianowany wikariuszem generalnym Archidiecezji i profesorem w seminarium duchownym. Papież Jan XXIII w listopadzie 1962 r. mianował go administratorem apostolskim Archidiecezji w Białymstoku. Dnia 3.06.1963 r. otrzymał z rąk Arcybiskupa A. Baraniaka sakrę biskupią.

Dnia 24 maja rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe, w których uczestniczyło 21 biskupów, na czele z Kardynałem St. Wyszyńskim, przedstawiciele senatu akademickiego KUL i ATK, rektorów seminariów duchownych, kapituł diecezjalnych, rzesze duchowieństwa i wiernych. Prymas zachęcił wiernych do gorliwej modlitwy dziękując Bogu za biskupa Adama, że okazał nam przez niego swoją moc. Uroczystościom przewodniczył Arcybiskup A. Baraniak. Prymas Polski wygłosił pasterskie słowo. Nawiązując do dziedzictwa apostolskiego, które sprawują biskupi w Kościele, ukazał postać Biskupa Sawickiego, jako wiernego syna polskiej ziemi, który służył jej całym swoim życiem, Słowem Bożym i cierpieniem. Oddamy ziemi udręczonej lecz ukochanej znękane ciało jej syna - mówił Kardynał Wyszyński - który jej służył życiem, cierpieniem i przykładem. Żegnamy biskupa, kapłana, kapelana i żołnierza AK, miłośnika ziemi ojczystej, który służył jej cierpieniem, więzieniem; który umiał umierać za Polskę. Składamy mu hołd jako zwycięzcy.

Trumnę ze zwłokami śp. A. Sawickiego wynieśli na swych ramionach kapłani Archidiecezji w Białymstoku. Żałobnemu konduktowi i modlitwom nad grobem zmarłego przewodniczył Prymas Tysiąclecia. Doczesne szczątki zmarłego biskupa spoczęły w krypcie obok starego kościoła farnego.

Nie długo trzeba było czekać, by Białystok raz jeszcze gościł Kardynała St. Wyszyńskiego. Dnia 27 października zmarł w Warszawie biskup Władysław Suszyński. Urodził się w 1898 r. w Janowie. Seminarium duchowne ukończył w Wilnie, gdzie w 1921 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Odbył studia teologiczne na KUL-u. Doktoryzował się na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Katolickiego w Paryżu. Do wybuchu II wojny światowej prowadził wykłady na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W czasie wojny był aresztowany i dwa lata spędził w obozie. Po wojnie przyjechał do Białegostoku. Był wykładowcą w seminarium duchownym i jego rektorem. Sakrę biskupią otrzymał w 1948 r. Po śmierci ordynariusza biskupa A. Sawickiego został wikariuszem kapitulnym, a następnie administratorem apostolskim.

Dnia 28 października sprowadzono ze stolicy zwłoki zmarłego. W uroczystym kondukcie przeniesiono je z seminaryjnego kościoła św. Wojciecha do prokatedry. Następnego dnia od rana trwały modlitwy w intencji zmarłego. O godz. 18.00 rozpoczęto obrzędy pogrzebowe, w których udział wzięło 25 biskupów, w tym Prymas Polski, ponad 200 księży i rzesze wiernych. Uroczystościom przewodził biskup lubelski Piotr Kałwa. Na ich zakończenie słowo pasterskie wygłosił Prymas Polski. Uczestnicząc w pogrzebie zmarłego ordynariusza diecezji oddawał ziemi dojrzały owoc życia, pracy, cierpienia i modlitwy. Podkreślił, iż Biskup Suszyński należał do grona profesorów USB w Wilnie, z których wielu zostało biskupami. Docenił formację kapłanów wileńskich, skoro Bóg mógł liczyć na ich ofiarę w trudnych warunkach odnowionej Ojczyzny. Raz jeszcze odwołał się do sukcesji apostolskiej, która jest gwarantem ciągłości i nieomylności Kościoła. Kończąc przemówienie Prymas wspomniał o tym, iż zmarły Biskup na kilka dni przed swoją śmiercią uczestniczył jeszcze w obradach Episkopatu Polski. Wprowadzono wówczas do Litanii Loretańskiej wezwanie Matko Kościoła... Duszę zmarłego biskupa Kardynał Wyszyński powierzył orędownictwu Matki Najświętszej. Mówił - Teraz wołamy do Ciebie Matko Kościoła, biskupowi Władysławowi okaż się Matką. Po zakończeniu obrzędów w kościele trumnę ze zwłokami zmarłego wyprowadzono ze świątyni i złożono w grobowcu obok kościoła farnego u boku złożonego przed pięcioma miesiącami Biskupa A. Sawickiego.

Tak, oto nie tylko wspólny grób, ale i postać Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego, połączyła obu białostockich biskupów.

Ks. Adam Szot


powrót