Parafia Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego w Korycinie W drugiej połowie XVI wieku na skraju Puszczy Kuźnickiej miedzy dolinami rzek Kumiałki i Brzozówki powstała osada Korycin. Korycin był położony w dobrach królewskich. Król Zygmunt August w 15 71 r. ufundował niewielki, drewniany kościół. W 30 lat potem zarządzający dobrami królewskimi kanclerz litewski Hieronim Wołłowicz na własny koszt zbudował nowy, znacznie większy kościół, także drewniany. Ten kościół powiększony przez dobudowanie przedsionka w 1845r. przetrwał do końca XIX wieku. Król Zygmunt ni Waza dokonał erekcji parafii w dniu 7 sierpnia 1601 r. i nadał kościołowi tytuł Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego. Obecny kościół został zbudowany w 1905 roku. Budowę rozpoczął ks. Bolesław Moczulski w 1899 r. Gdy władze carskie usunęły aktywnego proboszcza, budowę przejął ks. Zygmunt Czarkowski. Świątynię w stanie surowym konsekrował biskup Edward Ropp 11 września 1905 r. Kościół został zbudowany według projektu inż. Jana Hinza w stylu neogotyckim z żółtej cegły. Wymiary kościoła: długość - 55 metrów, szerokość w nawach - 24 metry, w krzyżu - 32 metry. Na frontonie kościoła ustawiono dwie smukłe wieże wysokości 55 metrów. Dach kościoła pokryto dachówką. Cegłę i dachówkę na kościół dostarczyli parafianie z własnych cegielni - z Krukowszczyzny, Czarnegostoku i Zagórza. Kościół został mocno uszkodzony w sierpniu 1915 r. Wszystkie szkody naprawił w latach 1921-1923 ks. Antoni Walentynowicz. W 1936 r. dekretem Ordynariusza Wileńskiego został utworzony dekanat w Korycinie. Pierwszym dziekanem został ks. Bonifacy Oleszczuk, dotychczasowy proboszcz koryciński. Także wydarzenia II wojny światowej nie oszczędziły świątyni korycińskiej. W nocy z 29 na 30 listopada 1944 r. cofający się Niemcy podminowali wieże kościoła. Pod jedną z wież eksplodował materiał wybuchowy. Wieża została zburzona, a w samej świątyni pojawiły się duże zniszczenia. Ksiądz proboszcz Bonifacy Oleszczuk i wikariusz ks. Mieczysław Sznitowski rozpoczęli odbudowę kościoła. W 1945 r. naprawiono ściany, odbudowano sklepienie i dach. Od 1947 r. proboszczowie ks. Ignacy Trosko i ks. Alfons Zinkiewicz budowali i remontowali wieże, a dalszy remont i wystrój kościoła przeprowadził ks. Antoni Bachurzewski. Budowę wieży zakończono w 1972 r. W ostatnich latach przeprowadzono gruntowny remont kapliczek przy murze cmentarza przykościelnego i w dwóch górnych kondygnacjach wież wymieniono kruszejącą cegłę. Żelbetonowe zwieńczenia wież zakonserwowano preparatem hydrofobowym. Uporządkowano też cmentarz przykościelny wymieniając zużyte płytki chodnikowe na polbruk. Ostatnio dokonaliśmy w kościele wymiany posadzki, dość poważnie zniszczonej, na nową, podobną w kolorze i wymiarach posadzkę gresową. Koryciński kościół wraz z otaczającym terenem ogrodzonym kamiennym murem, czterema drewnianymi kapliczkami oraz czworokątną dzwonnicą z kamienia zbudowaną około 1744 r. tworzy harmonijny, zabytkowy zespół kościelny. Zespół ten jest także dominującym i ważnym elementem w krajobrazie kulturowym Korycina i okolic. W pierwszych latach istnienia parafii ciała zmarłych grzebano na cmentarzu przy kościele. Inwentarz jednak z 1834 r. podaje, że "na cmentarzu przy kościele już od dawnych lat parafianie się nie chowają". W odległości około l km od kościoła istnieje do dziś parafialny cmentarz grzebalny. Najstarsza parafialna uroczystość wprowadzona w 1601 r. to święto Znalezienia Krzyża Świętego obchodzona 3 maja. Druga najstarsza uroczystość jest związana ze czcią Matki Bożej zwana "Wniesieniem Cudownego Obrazu Matki Bożej do tutejszego kościoła". Początkowo była obchodzona przed dniem Apostołów Szymona i Judy. Obecnie to święto nosi nazwę Matki Bożej Różańcowej. Obchodzi się je na zakończenie Czterdziestogodzinnego Nabożeństwa we wtorek po pierwszej niedzieli października. Odbywa się wtedy uroczysta procesja połączona ze śpiewem Różańca. W każdej kapliczce stawia się Najświętszy Sakrament i czyta się fragment Pisma Świętego omawiający treść tajemnicy różańcowej. Obchodzi się także inne święta wymienione w Inwentarzu z 1902 r.: 14 września - Podwyższenia Krzyża Świętego (obchodzi się je w niedzielę po 14 września). Drugi Dzień Zesłania Ducha Świętego i Przemienienia Pańskiego - 6 sierpnia. Z nabożeństw paraliturgicznych, odprawianych w kościele, wymienionych w Inwentarzu z 1744r., cieszy się wielką czcią, także obecnie, oficium o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny - Godzinki (śpiewa się je w niedzielę i święta o godz. 7.30). W Wielkim Poście pobożność wiernych przejawia się w odprawianiu po domach w poszczególnych wsiach "Stacji Męki Pańskiej". Wielu parafian należy do "Żywego Różańca". Członkowie poszczególnych Kółek Różańcowych w pierwszą niedzielę miesiąca wspólnie odmawiają Różaniec. Teren parafii korycińskiej jest zamieszkały przez ludność katolicką w 100%. Parafia liczy obecnie ponad 3000 wiernych. W ciągu ostatnich 40 lat zmniejszyła się o około 2/5. W parafii korycińskiej istnieje Parafialny Oddział Akcji Katolickiej. Raz w miesiącu spotyka się, a w pierwszą niedzielę miesiąca czynnie uczestniczy we Mszy Świętej. J. E. Ks. Arcybiskup Stanisław Szymecki dekretem z dnia 22 grudnia 1999r. ustanowił kościół p.w. Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego w Korycinie KOŚCIOŁEM ROKU JUBILEUSZOWEGO. Ks. Kazimierz Karpienia |