Kiedy Ks. Arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz został administratorem apostolskim europejskiej części Rosji, za główne swoje zadanie uznał założenie Seminarium dla kształcenia rodzimych księży. Przez dwa pierwsze lata egzystowało ono w Moskwie, w bardziej niż trudnych warunkach. Klerycy mieszkali w barakach, w których temperatura zimą spadała poniżej zera. Wykłady mieli w piwnicach, a stołowali się w jeszcze innym miejscu. Nadto raz po raz byli poddawani rewizji służb specjalnych. Potem Ksiądz Arcybiskup uzyskał pozwolenie na przeniesienie Seminarium do Sankt Petersburga.

W czasie zaborów stolica carów była siedzibą arcybiskupów mohylewskich, kurii i sądu kościelnego, Wyższej Akademii Duchownej i Wyższego Seminarium Duchownego. Rezydencja arcybiskupów znajdowała się przy ulicy Nabrzeżnej Fontanki, za nią rozciągał się ogród, zwany do dziś polskim, a za ogrodem wznosiła się wspaniała Katedra, zakryta przed oczami ludzkimi wysokimi zabudowaniami. W pobliżu stała świątynia prawosławna pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, a prawo carskie zabraniało budować kościoły katolickie w pobliżu cerkwi prawosławnych. Dlatego też katedra katolicka musiała być w ukryciu.

Zakrywał ją m.in. budynek seminaryjny - trzypiętrowy gmach z salami wykładowymi oraz mieszkaniami dla alumnów i profesorów. Po rewolucji październikowej, wszystkie te budynki odebrano Kościołowi i przeznaczono na użytek świecki. Stan ten trwał do objęcia rządów przez M.Gorbaczowa. Arcybiskupowi Kondrusiewiczowi udało się odzyskać wtedy Katedrę i poddać ją gruntownemu remontowi oraz dawne pomieszczenia seminaryjne, których remont posuwa się wprawdzie powoli, ale skutecznie.

Seminarium w Petersburgu od początku jest międzynarodowe. Uczą się w nim seminarzyści z Rosji europejskiej i azjatyckiej, z dawnych republik radzieckich, z Ukrainy, Białorusi, Litwy, Polski i Afryki. Również grono profesorskie jest z różnych krajów: Włoch, Francji, Kanady, USA, Rosji i Polski. Wykładają duchowni i świeccy, mężczyźni i kobiety. Językiem wykładowym jest język rosyjski, obowiązują przy tym lektoraty języków: greckiego, łacińskiego, polskiego, niemieckiego i innych (do wyboru). Ostatnio Seminarium uzyskało afiliację do Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie.

Tok studiów i program formacji w Seminarium nad Newą jest podobny do tego jaki panuje w Polsce. Uwzględnia on zarazem miejscowe potrzeby i warunki życia. Tak np. rozkład zajęć jest w nim tygodniowy, a nie roczny. Inaczej też kształtują się dni wolne i wyjazdy do domów. Wielu alumnów mieszka tak daleko od Sankt Petersburga, że nie są w stanie wyjechać i wrócić w wyznaczonym czasie. Prowadząc wykłady, mówię to samo co w Polsce, ale spotykam się z innymi pytaniami. Alumnów często interesuje problem przekazu wiary katolickiej niewierzącym i prawosławnym.

Prawosławie ma niewątpliwie duży wpływ na seminarium petersburskie. Stosunki na ogół układają się poprawnie. Seminarzyści mają liczne kontakty ze studentami Prawosławnej Akademii Duchownej oraz uczestniczą często w nabożeństwach cerkiewnych.

Już od trzech lat absolwenci Seminarium nad Newą otrzymują święcenia kapłańskie i wracają do pracy we własnych Kościołach lokalnych. Jest ich na razie niewielu. W ogóle procent odchodzenia pozostaje ciągle duży. Ci jednak, którzy zdobyli się na odwagę bycia księdzem, pracują dobrze. Są oni nadzieją Kościoła - w Rosji i w świecie.