Elżbieta Młyńska
25 lat Wydziału Katechetycznego

Wydział katechetyczny jest jednym z urzędów Kurii Biskupiej w Archidiecezji Białostockiej nazwany tak został w roku 1993, kiedy to ks. abp Stanisław Szymecki ze względu na rosnąca liczbę zadań urzędu postanowił podnieść jego rangę znanego dotychczas pod nazwa Referat Katechetyczny.

W Kościele Powszechnym sprawami organizacyjnymi katechezy zaczęto interesować się bliżej za pontyfikatu papieża Piusa XI. Papież ten Mout proprio "Orbem catholicum" ustanowił nowy urząd watykański do spraw katechezy. Utworzony przy Kongregacji soboru "Officium catechisticum" jako urząd centralny miał się zajmować wszystkimi problemami katechezy w całym Kościele. W ślad za powołaniem watykańskiego urzędu d/s katechezy Pius XI dekretem "Provido sane" z dnia 12. 01. 1935 roku nakazał utworzyć w każdej diecezji urząd do spraw katechizacji, którego zadaniem jest czuwanie nad nauczaniem religii w parafiach, szkołach i kolegiach, urządzanie zjazdów i kursów katechetycznych , troska o pomoc do katechezy. Zadania te doprecyzowały kolejne dokumenty katechetyczne, jak np. Ogólna Instrukcja Katechetyczna z roku 1971 wydana przez Kongregację d/s Duchowieństwa, adhortacja Jana Pawła II "Catechesi Tradendae" z roku 1979 oraz Dyrektorium Ogólne o katechizacji wydane również przez Kongregację d/s Duchowieństwa w 1997 roku.

Wyróżnienia dla katechetów świeckich

Trudno dzisiaj ustalić, kiedy w strukturach Archidiecezji Białostockiej powstał urząd do spraw katechizacji. Wiadomo jednak, że od roku 1944 katecheza była oczkiem w głowie rządców diecezji. Można w tej sytuacji zaryzykować stwierdzenie, ze struktury obecnego Wydziału Katechetycznego Kurii rodziły się oddolnie przez fakt mianowania wizytatorów . Funkcje wizytatorów diecezjalnych spełniali kolejno: w latach 1946 - 1951 ks. dr Stanisław Czyżewski, od roku 1951 do 1956 ks. mgr Antoni Zalewski, w latach 1957 - 1976- ks. dr Edward Kisiel. Za czasów księdza wizytatora E. Kisiela mówiło się już o Referacie Katechetycznym, przy którym pracowali również wizytatorzy dekanalni, istniała Rada Katechetyczna i podejmowano szereg inicjatyw katechetycznych.

Z przedstawionych powyżej danych widać, że urząd zwany dziś Wydziałem Katechetycznym ma wiele bogatszą historię niż ta, którą objęliśmy świętowaniem dn. 11 grudnia 1999 roku. Uczyniliśmy to świadomie, próbując podsumować pracę Wydziału pod kierunkiem ks. wizytatora Józefa Grygotowicza w latach 1974 - 1999.

Ks. Józef Grygotowicz zamianowany został przez administratora apostolskiego archidiecezji w Białymstoku bpa Henryka Gulbinowicza zastępcą archidiecezjalnego wizytatora nauki religii dn. 3 grudnia 1974 roku. Dwa lata później 21 sierpnia 1976 roku został mianowany przez bpa Edwarda Kisiela, archidiecezjalnym wizytatorem nauki religii. Jako wieloletni prefekt doskonale znał i rozumiał potrzeby katechetów i katechezy.

Ks. Józef Grygotowicz - dyrektor Wydziału KatechetycznegoW roku 1968 po zakończonym Soborze Watykańskim II Ks. Józef Grygotowicz podjął studia pastoralne w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i uwieńczył je pracą magistersko-licencjacką na temat: "Pierwsza Komunia św. jako problem pastoralny" Dla podjęcia zadań wynikających z funkcji wizytatora nauki religii w duchu Soboru ważny był również Jego osobisty kontakt i wieloletnia współpraca w ramach ruchu oazowego ze Sługą Bożym Ks. Franciszkiem Blachnickim.

W myśl wypowiadanego przez siebie wielokroć przekonania, że trzeba inwestować w człowieka, ks. wizytator tak programował prace Wydziału, by służyły one przede wszystkim człowiekowi. Kościół pojmował jako wspólnotę wierzących, w którym człowiek bogaci się wewnętrznie czyniąc bezinteresowny dar z siebie. Z urzędem łączył charyzmat. Od katechetów oczekiwał, by włączali się w Kościół w postawie służby. Działania jakie podejmował wykraczały zawsze poza możliwości fizyczne jednej, a potem dwóch zatrudnionych w Wydziale osób. W swojej treści i zakresie inicjatywy podejmowane przez Wydział katechetyczny były zawsze bogatsze od tych, których od urzędu można oczekiwać.

Dzięki szeroko zakrojonej współpracy Księdza Dyrektora ze świeckimi przy Wydziale funkcjonował Ośrodek Pomocy Katechetycznych, Wydział mógł pomagać internowanym i ich rodzinom w czasach stanu wojennego, organizować w latach 80-tych liczne pielgrzymki zagraniczne, wspierać materialnie, naukowo i duchowo Polaków z Białorusi i Litwy, wydawać miesięcznik katechetyczny " Na drogach katechezy". Do stałych prac Wydziału należało zawsze: kształcenie katechetów, formacja permanentna katechetów, katecheza dorosłych, organizowanie katechezy parafialnej i szkolnej.

Jubileusz 25-lecia pracy Wydziału obchodzony 11 grudnia 1999 r. traktowaliśmy przede wszystkim, jako święto ludzi, którzy w ciągu tych lat budowali wspólnotę Kościoła białostockiego przez katechizację, ale także jako dziękczynienie Bogu za dar posługi w katechezie ks. Kanonika Józefa Grygotowizca.

Uroczystość przebiegał w trzech etapach. Katecheci i zaproszeni goście spotkali się najpierw na Eucharystii w katedrze, gdzie wespół z księżmi Biskupami dziękowali Bogu za ludzi, zdarzenia, a nade wszystko za powołanie ich przez Chrystusa do udziału w zaszczytnym dziele katechizacji. Zaraz po Eucharystii udali się wszyscy do krypty, by oddać hołd i pomodlić się przy grobie abpa Edwarda Kisiela, którego dziedzictwo i pracę Wydział kontynuuje.

Druga część świętowania miała miejsce w sali Kina TON. Przybrała ona charakter uroczystej sesji, podczas której wygłoszony został referat na temat działalności Wydziału, wręczono katechetom wyróżnienia, złożono życzenia ks. wizytatorowi Józefowi jak również wizytatorce Elżbiecie Młyńskiej. Świętowanie odbywało się w podniosłym nastroju wspomaganym przez okolicznościową dekorację oraz muzykę w wykonaniu kwartetu "Nokturn", działającego przy Filharmonii Białostockiej. Całość uroczystości z telewizyjną zwadą prowadził ks. Jan Wierzbicki. Uroczystość zaszczycili swoją obecnością księża Biskupi, ks. Kanclerz kurii, księża Profesorowie, Wizytatorzy, Proboszczowie, a także Pan Prezydent Miasta Ryszard Tur z małżonką, Kuratorzy oświaty wraz z dyrektorami i wizytatorami, Dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego ze współpracownikiem, Prezesi organizacji katolickich, Dyrektorzy szkół, księża Dyrektorzy Wydziałów Katechetycznych z innych diecezji. W uroczystości uczestniczyli najliczniej katecheci świeccy i zakonni.

Po powitaniu gości referat wygłosił Ks. Jacek Tomkiel, katecheta z VI Liceum Ogólnokształcącego i bliski współpracownik Wydziału. Rezygnując świadomie z formy sprawozdania i statystyk pokazał ludzi, zdarzenia i dzieła, których życie, treść i przesłanie miały służyć budowaniu Kościoła Chrystusowego w Archidiecezji.

Szczególnie wzruszającym momentem uroczystości było poświęcenie uwagi wieloletnim i zasłużonym katechetom. Ks. wizytator Józef Grygotowicz zwracając się do katechetów kapłanów powiedział: "Chylę dziś czoła przed długoletnimi katechetami naszej Archidiecezji, a wśród nich moim katechetą ks. kan. Stanisławem Fiedorczukiem, który w latach 1957 - 1971 był także wizytatorem. Wszyscy wyczytani i obecni tu kapłani przepracowali w katechezie większość kapłańskiego życia, a niektórzy poświęcili swoje życie przede wszystkim katechezie, jak np. ks. Wacław Chilmon, ks. Aleksander Radulski i inni. Niektórzy dopiero niedawno pożegnali sale katechetyczne, jak ks. Czesław Bułkowski, ks. Józef Świetlicki. Księdzu Konstantemu Andrzejewiczowi, księdzu Józefowi Krysiewiczowi dziękujemy przy tej okazji za pełnienie funkcji wizytatora. Księżom aktualnie katechizującym: ks. Henrykowi Abramowiczowi, ks. Jerzemu Miklaszewskiemu i innym katechetom dziękujemy za wytrwały trud wychowania naszej młodzieży. Księdzu Dziekanowi Antoniemu Lićwinko dziękujemy za wiele cennych inicjatyw podejmowanych na rzecz katechezy”. W podziękowaniu 51 kapłanom za ich wieloletni katechetyczny trud ks. apb Stanisław Szymecki wręczył wyróżnienia w postaci dyplomów. następnie do wyróżnień p. wizytator Elżbieta Młyńska przedstawiła katechetów świeckich i zakonnych w liczbie 51 osób. Wśród wyróżnionych były wieloletnie katechetki, a więc te, które pracowały jeszcze przy parafiach, katechetki emerytowane, a także katecheci, którzy pracują społecznie na rzecz katechezy. Oprócz katechetów pamiętano o wszystkich bezinteresownie angażujących w prace wydziałowe osobach, dzięki którym możliwe było podejmowanie w ciągu 25 lat szeregu cennych inicjatyw.

W sposób szczególny doceniono pracę P. Anny Kierejczyk redagującej przez wiele lat miesięcznik katechetyczny, P. Krystyny Zimnoch wielkodusznie uczestniczącej w inicjatywach Wydziału i pełniącej społecznie funkcję wizytatorki dekanalnej, P. Krystynie Skwarko bezinteresownie pracującej na rzecz Wydziału , a szczególnie Ośrodka Pomocy Katechetycznych.

Po wyróżnieniu katechetów przyszedł czas na życzenia dla pracowników Wydziału. Wyrazili je: ksiądz wizytator Franciszek Wiatr, p. Genowefa Suchocka i Ksiądz Arcybiskup. Dopełnienieniem wdzięczności był kosz 25 pąsowych róż przyniesionych w darze przez katechetów.

Następnie panie katechetki: Grażyna Kuzita i Joanna Pisarska podzieliły się osobistymi przeżyciami powiązanymi z działalnością Wydziału . Była to chwila wspomnień, czasem zabawnych, ale też świadczących o tym, że praca Wydziału Katechetycznego wpływała istotnie na ich losy.

Na koniec uroczystej sesji posypały się spontanicznie życzenia zaproszonych gości. Lista ich była długa. Pan Prezydent, Dyrektorzy szkół, uczestnicy katechezy dorosłych i inni. Wśród życzeń i gratulacji pojawiły się też wyrazy uznania od Kuratorium Oświaty. Niespodzianką dla wszystkich było wręczenie przy tej okazji ks. dyrektorowi Wydziału odznaki honorowej Ministra Edukacji narodowej za zasługi dla Oświaty. W przekazaniu uczestników uroczystości jak i wyróżnionego w ten sposób Ks. Dyrektora było to wyróżnienie dla całego środowiska katechetycznego, od prawie 10 lat ściśle współpracującego ze szkołą.

Ostatnia część uroczystości odbyła się w Szkole Podstawowej Nr 23. Korzystając dzięki uprzejmości P. Dyrektora Mirosława Heleniaka z pomieszczeń szkolnych - można było się spotkać przy pięknie zastawionym przez Restaurację "Mozart" stole, obejrzeć wystawę fotograficzną obrazującą ćwierćwiecze pracy Wydziały i bezpośrednio dzielić się jubileuszowa radością.

Jubileusz oprócz radosnego świętowania jest okazją do podsumowań. Czyniąc je w skrócie można powiedzieć, ze praca Wydziału Katechetycznego Kurii w minionym ćwierćwieczu jest czytelnym świadectwem wrażliwości Kościoła na znaki czasu. Myślenie o Kościele jako wspólnocie służb i charyzmatów pozwoliło przekraczać nieustannie bariery, jakie mogą kojarzyć się jedynie ze sprawnie funkcjonującym urzędem i podejmować służbę na tych wszystkich polach, które praca w urzędzie otwiera.


powrót