Zwykle jesteśmy skłonni mniemać, że te dwa przymioty w Bogu są trudne do pogodzenia i powinny się jakoś wzajemnie wykluczać. Sprawiedliwość Bożą chętniej przy tym odnosimy do drugich, sobie rezerwując miłosierdzie. Nierzadko tez szukamy kompromisu między sprawiedliwością a miłosierdziem, osłabiając jedno przez drugie: Bóg nie może być taki do końca sprawiedliwy, bo przecież jest miłosierny; lepiej jednak zbytnio nie ufać Jego miłosierdziu, bo można się zderzyć ze sprawiedliwością. W ten sposób kreujemy sobie Boga o dwóch niejako obliczach, co powoduje i w nas pewne rozdarcie, jeżeli nie wręcz dwulicowość wewnętrznej postawy. Tymczasem sprawiedliwość i miłosierdzie w Bogu stanowią dwa wymiary tej samej Tajemnicy miłości Bożej ku człowiekowi. Chciałoby się powiedzieć, że są to jakby dwa skrzydła, które pozwalają człowiekowi wzlatywać w sferę ojcowskiej miłości Boga, poddając się jej zbawczej mocy. Tajemnicę Bożego miłosierdzia można właściwie pojmować w jedynie ścisłej więzi z Bożą sprawiedliwością. I odwrotnie, zanurzając się w prawdzie i mocy Miłosierdzia, zaczynamy rozumieć, dlaczego Bóg jest tak konsekwentnie sprawiedliwy. Jedną tajemnicę możemy zgłębiać tylko przez rzetelne wniknięcie w drugą, gdyż obie stanowią dwie strony tej samej Rzeczywistości.

Zrozumienie, dlaczego sprawiedliwy Bóg jest zarazem miłosierny i odwrotnie ułatwia nam prawda o grzechu ludzkim. Życie w prawdzie, które jest podstawowym wymogiem godności osoby ludzkiej, każe przyjąć, że człowiek dopuszcza się zła, czyli jest grzeszny. Wyeliminowanie zaś z ludzkiej świadomości i języka pojęcia grzechu, zamyka przed człowiekiem perspektywę nawrócenia, więzi go w kręgu popełnianego zła. Niezależnie od wszelkich pseudohumanitarnych zabiegów, podyktowanych zafałszowaniem prawdy o człowieku, grzeszność i grzech nie przestają istnieć i działać na swój zabójczy sposób. Dlatego Chrystus przyszedł właśnie po to, ażeby przywrócić człowieka prawdzie o nim samym i przynieść mu możliwość skutecznego nawrócenia, która obejmuje także odpuszczenie grzechów.

Tendencje do zatarcia prawdy o grzechu i konieczności przeciwstawiania się mu, prowadzą do zagrożenia samego człowieczeństwa i ludzkości. Człowiek odcięty od tej prawdy, pozbawiony świadomości grzechu oraz nadziei przebaczenia, to człowiek ze wszech miar biedny i nieuleczalnie okaleczony. Dlatego sprawiedliwość Boża jest tak nieustępliwa w nazywaniu po imieniu dobra i zła, konsekwentna w traktowaniu grzechu jako niszczącej siły, która wiedzie do wiekuistej zguby. Ze względu na swoją miłość do człowieka Bóg nigdy nie zgadza się i nie pozwala, by grzeszny człowiek był oszukiwany przez tych, którzy w imię fałszywej miłości rozmywaliby prawdę o grzechu i przebaczeniu. Bez pełnej bowiem takiej prawdy grzeszny człowiek nie potrafi odnaleźć drogi do pojednania przez uwolnienie się od grzechu, przeżyć pokój i radość, które płyną z zadośćuczynienia wymogom sprawiedliwości.

Miłosierdzie Boże jest podstawowym doświadczeniem człowieka od zarania ludzkich dziejów. Tak samo jak sprawiedliwość służy ono realizacji Bożego planu zbawienia. Pan Bóg miłosierdziem reaguje na ludzką słabość i niemoc, której grzech jest szczególnym przejawem. Nigdy jednak miłosierna miłość Boża nie ustępuje mu pola w dziedzinie podstawowych wymagań etycznych, nie oznacza zacierania granicy pomiędzy dobrem a złem moralnym. Wymagający i sprawiedliwy Bóg zawsze jest gotów przebaczać wszędzie tam gdzie zaistnieją odpowiednie po temu warunki, bez uszczerbku dla sprawiedliwości, która opiera się na prawdzie. Nieugięcie wierzy w człowieka, że przez rzeczywiste nawrócenie chce on i może odnowić się w swoim byciu człowiekiem przez odnowienie w sobie Bożego obrazu.

Bóg, będąc miłosierny, nie staje się przez to mniej sprawiedliwy. Nie wolno zapomnieć, że przecież sąd i sprawiedliwa kara Boża mają prowadzić do nawrócenia grzesznika, które przywołuje miłosierdzie Boże, prowadzi do pojednania z Bogiem z drugimi i z samym sobą. Jedynie wtedy, gdy grzesznik odrzuca prawdę o Bogu sprawiedliwym, ale i miłosiernym, gotowym przebaczać skruszonym w sercu, może nie dostąpić jego miłosierdzia. Przez własną zatwardziałość wybiera i skazuje wtedy siebie na sprawiedliwość, wymierzoną ze swej natury przeciwko wewnętrznemu złu, z którym wbrew oczekiwaniom Bożej miłości nie chciał zerwać. Miłosierdzie Boże nie może stępić prawdy o możliwości potępienia. Nie wolno zignorować w człowieku tej siły, która jest zdolna oprzeć się zbawczej woli - nie jako słabość, lecz jako moc odrzucenia Miłosierdzia.

Sprawiedliwość i miłosierdzie Boże nie mogą być i nie są sobie przeciwstawne, gdyż współdziałają ze sobą - każde na swój sposób - w dziele zbawienia człowieka. Sprawiedliwość Boża, nawet kiedy dotyka karą doczesną, a może szczególnie wtedy, każe nam liczyć się ze złem grzechu w naszym życiu. Świadomość i poczucie grzechu uwrażliwia na miłosierdzie Boże, pozwala doświadczyć jego zbawczej mocy bez naciągania prawdy pozwala odkrywać je wciąż na nowo dla dobra własnego i drugich. Odkrycie zaś miłosierdzia umożliwia autentyczne zrozumienie i przeżywanie tajemnicy Bożej obecności bliskości w ludzkim życiu. Gdyby Bóg nie był sprawiedliwy, groziłoby nam rozminięcie się z Jego miłosierdziem i Królestwo Boże nie przeżywałoby tej niezwykłej radości, jaka powstaje z powodu grzesznika, który się nawraca.

Przeciwieństwo miedzy sprawiedliwością a miłosierdziem w Bogu jest więc jedynie pozorne, wynikające z niedoskonałości naszych pojęć o Bogu i Jego miłości, nieporównanie niż ta, jaką człowiek miłuje sam siebie. Trzeba tylko zrozumieć ducha Bożego Objawienia, by pojąć najgłębszy sens i cel orędzia Bożej miłości. Nie chodzi w nim o dokładne określenie istotowych cech Boga, lecz o wezwanie do przyjęcia określonej postawy wobec Jego miłości, która działa zbawczo zarówno w postaci sprawiedliwości, jak i miłosierdzia.