Ks. Tadeusz
Krahel
Dekret o męczeństwie
W dniu 26 marca 1999 r. w Watykanie,
w obecności Ojca św. Jana Pawła II, został uroczyście ogłoszony dekret
o męczeństwie za wiarę 108 Sług i Służebnic Bożych z Kościoła katolickiego
w Polsce z okresu II wojny światowej. Moment ten oznaczał pomyślne zakończenie
długich i wnikliwych prac procesowych. Ojciec Święty po zapoznaniu się
z całością problematyki przyjął i potwierdził swoim autorytetem Biskupa
Rzymu autentyczność męczeństwa za wiarę. To orzeczenie męczeństwa za wiarę
w znaczeniu teologicznym odnośnie do naszych Sług Bożych pozwala na ogłoszenie
ich Błogosławionymi Męczennikami Kościoła. Wiemy, że Jan Paweł II uczyni
to 13 czerwca tego roku w czasie uroczystej Mszy św. na Placu Piłsudskiego
w Warszawie.
Trzeba podkreślić - za ks. Tomaszem
Kaczmarkiem postulatorem generalnym - że Proces nie Ťuczyniłť ich błogosławionymi,
ale odsłonił Kościołowi ich świadectwo heroicznej miłości, uwieńczonej
ofiarą życia za wiarę. Ukazał z jaką mocą owocowała w nich łaska Zbawiciela(...)
Nowi błogosławieni męczennicy (...) do niedawna niemal nieznani, teraz
zaczynają mówić na inny sposób. Mówią czystym głosem swoich sumień; mówią
odwagą prawdy i miłością sprawiedliwości. Nie są postaciami należącymi
do minionych lat; nie dadzą się zamknąć w podręcznikach historii, na których
nieubłaganie osiada pył kurzu. Są postaciami żywymi, gdyż przyczynili się
w zdecydowany, bogaty sposób - mimo, że często w ukryciu i ciszy - do budowania
cywilizacji miłości. Nie są przeto ludźmi przeszłości. Są chrześcijanami,
mężczyznami i niewiastami należącymi do teraźniejszości i do przyszłości.
Jeżeli ludzkość będzie chciała żyć w świecie godnym, będzie musiała wziąć
pod uwagę wartości, za które 108 męczenników oddało życie.
Wspomniany dekret o męczeństwie ma
w tytule, iż dotyczy Beatyfikacji czyli deklaracji męczeństwa Sług i Służebnic
Bożych: Antoniego Juliana Nowowiejskiego arcybiskupa - biskupa płockiego,
Henryka Kaczorowskiego i Aniceta Koplińskiego kapłanów, Marianny Biernackiej
świeckiej oraz 104 Towarzyszy (1939-1945). Czytamy w tym Dekrecie: Do
grona tych, którzy w naszym stuleciu przelali krew za wiarę, należy zaliczyć
licznych męczenników narodowego socjalizmu, który w rzeczywistości jako
system ateistyczny i uzurpujący sobie pełną i absolutną władzę nad człowiekiem,
był wrogim Bogu i ludziom. Nieprzyjazny dla Kościoła katolickiego i jego
członków, na wieloraki sposób dążył do ograniczenie jego działalności,
tak skrycie jak i otwarcie negował i ograniczał wartości ludzkie i chrześcijańskie.
Szczególnie w Polsce, zbrojnie okupowanej przez nazistów (w latach 1939-1945),
dążył do zniszczenia chrześcijaństwa, zwalczając instytucje kościelne,
biskupów, kapłanów, zakony, jak i świeckich, których uważał za przeciwne
narodowemu socjalizmowi.
Na tej ziemi, okrytej zbrodniami dokonanymi
przez nazistow, ale rozjaśnionej przez świadectwo męstwa i wiary wielu
uczniów Chrystusa, poniosło śmierć męczeńską stu ośmiu członków Kościoła
katolickiego, których teraz ze czcią wspominamy. Wierni naśladowcy Bożego
Mistrza, nie wyrzekli się swej godności chrześcijańskiej, nie odstąpili
od wiary, nie zbiegli z niebezpieczeństwa, nie przestraszyli się gróźb
ani nie ulegli niegodziwym obietnicom przeciwnym sumieniu. Pragnęli podjąć
Drogę Krzyża, aby zbawić swoje dusze, dokonać dzieła dla chwały Bożej i
powiększenia Królestwa Bożego. Przeciwstawili się prześladowcom, mając
niezłomną nadzieję otrzymania z Bożego miłosierdzia wiecznej nagrody.
Pośród tych nieustraszonych
świadków wiary było trzech biskupów, pięćdziesięciu dwóch kapłanów diecezjalnych,
trzydziestu czterech kapłanów i braci z Instytutów życia konsekrowanego,
osiem sióstr zakonnych, dwóch alumnów seminarium, dziewięciu wiernych świeckich.
Na różny sposób zadano im śmierć (...) Różne były również miejsca męczeństwa.
Jedni złożyli świadectwo najwyższej miłości w obozach koncentracyjnych
czy zagłady, inni w więzieniach i na innych jeszcze miejscach.
Dalej idzie wyliczenie
wszystkich 108 Męczenników wraz z podaniem najbliższych danych i miejsca
śmierci. Podaję w skrócie:
1. Antoni Julian Nowowiejski, Arcybiskup-biskup
Płocki, 2. Leon Wetmański, biskup pomocniczy diecezji Płockiej, 3. Wladysław
Goral, Biskup pomocniczy Lubelski, 4. Henryk Kaczorowski, kapłan diecezji
włocławskiej, 5. Anicet Kopliński, kapłan z Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów,
6. Marianna Biernacka, wierna świecka z diecezji łomżyńskiej.
kapłani diecezjalni:
Białystok: 7. ks. Mieczysław Bohatkiewicz,
8. ks. Władysław Maćkowiak, 9. ks. Stanisław Pyrtek; Częstochowa: 10. ks.
Maksymilian Binkiewicz, 11. ks. Ludwik Roch Gietyngier; Drohiczyn: 12.
ks. Antoni Beszta-Borowski; Gdańsk: 13. ks. Marian Górecki, 14. ks. Bronisław
Komorowski, 15. ks. Franciszek Rogaczewski; Gniezno: 16. ks. Jan Nepomucen
Chrzan, 17. ks. Franciszek Dachtera, 18. ks. Władysław Demski, 19. ks.
Stanisław Kubski, 20. ks. Władysław Mączkowski, 21. ks. Marian Skrzypczak,
22. ks. Aleksy Sobaszek, 23. ks. Antoni Świadek; Katowice: 24. ks. Józef
Czempiel, 25. ks. Emil Szramek; Kielce: 26. ks. Józef Pawłowski; Kraków:
27. ks. Piotr Edward Dankowski; Lublin; 28. ks. Kazimierz Gostryński, 29.
ks. Stanisław Mysakowski, 30. ks. Zygmunt Pisarski, 31. ks. Antoni Zawistowski;
Łomża: 32. ks. Adam Bargielski, 33. ks. Michał Piaszczyński; Poznań: 34.
ks. Marian Konopiński, 35. ks. Józef Kut, 36. ks. Włodzimierz Laskowski,
37. ks. Narcyz Putz; Radom: 38. ks. Kazimierz Grelewski, 39. ks. Stefan
Grelewski, 40. ks. Franciszek Roslaniec, 41. ks. Bolesław Strzelecki, 42.
ks. Kazimierz Sykulski; Sandomierz: 43. ks. Antoni Rewera; Warszawa: 44.
ks. Roman Archutowski, 45. ks. Edward Detkens, 46. ks. Michał Oziębłowski,
47. ks. Zygmunt Saina, 48. ks. Michał Woźniak; Włoclawk: 49. ks. Edward
Grzymała, 50. ks. Henryk Hlebowicz, 51. ks. Dominik Jędrzejewski, 52. ks.
Józef Kurzawa, 53. ks. Wincenty Matuszewski, 54. ks. Leon Nowakowski, 55.
ks. Józef Straszewski; Tarnów: 56. ks. Roman Sitko; Ordynariat Polowy:
57. ks. Władyslaw Miegoń.
zakonnicy:
Dominikanie: 58. o. Michał Czartoryski;
Franciszkanie: 59. o. Krystyn Gondek, 60. o. Narcyz Truchan, 61. br. Marcin
Oprządek, 62. br. Bruno Zembol; Kapucyni: 63. o. Henryk Krzysztofik, 64.
o. Florian Stępniak, 64. br. Fidelis Chojnacki, 65. br. Symforion Ducki;
Karmelici Bosi: 67. o. Alfons Maria Mazurek; Karmelici: 68. o. Paweł Hilary
Januszewski; Marianie: 69. ks. Jerzy Kaszyra, 70. ks. Antoni Leszczewicz;
Michalici: 71. ks. Władyslaw Błądziński, 72. ks. Wojciech Nierychlewski;
Misjonarze Oblaci M.N.: 73. o. Józef Cebula; Orioniści: 74. ks. Franciszek
Drzewiecki; Pallotyni: 75. ks. Józef Jankowski, 76. ks. Józef Stanek; Salezjanie:
77. ks. Józef Kowalski; Werbiści: 78. o. Stanisław Kubista, 79. o. Alojzy
Liguda, 80. o. Ludwik Mzyk, 81. br. Grzegorz Frąckowiak; Franciszkanie
konwentualni: 82. o. Antoni Bajewski, 83. o. Pius Bartosik, 84. o. Innocenty
Guz, 85. o. Achilles Puchała, 86. o. Herman Stępień, 87. br. Tymoteusz
Trojanowski, 88. br. Bonifacy Żukowski; Franciszkanie: 89. o. Anastazy
Pankiewicz; Bracia Serca Jezusowego: 90. br. Józef Zaplata.
Siostry zakonne:
Dominikanki: 91. s. Julia Rodzińska;
Mniszki Klaryski Kapucynki: 92. s. Teresa Kowalska; Niepokalanki: 93. s.
Ewa Noiszewska, 94. s.Marta Wołowska; Służebniczki Starowiejskie: 95. s.
Celestyna Faron; Siostry Szkolne de Notre Dame: 96. s. Maria Antonia Kratochwil;
Urszulanki Unii rzymskiej: 97. s. Klemensa Staszewska; Zmartwychwstanki:
98. s. Aliocja Kotowska.
Alumni:
Seminarium Włocławskie: 99. al. Tadeusz
Dulny, 100. al. Bronisław Kostkowski.
Wierni świeccy:
Kalisz; 101. Franciszek Stryjas; Lublin:
102. Stanislaw Starowiejski; Poznań: 103. Natalia Tułasiewicz; Salezjanie
- oratorium w Poznaniu: 104. Czeslaw Jóźwiak, 105. Edward Kaźmierski, 106.
Franciszek Kęsy, 107. Edward Klinik, 108. Jarogniew Wojciechowski.
Następnie czytamy: Ci Słudzy Boży,
którzy są małą częścią wielkiej rzeszy chrześcijan w Polsce pomordowanych
w czasie drugiej wojny światowej, zawsze byli uważani za prawdziwych
męczenników. Sprawę ich beatyfikacji czyli deklaracji męczeństwa podjął
w 1992 r. Biskup Włocławski, który w porozumieniu z Konferencją Episkopatu
Polski otworzył procesowe Dochodzenie diecezjalne, z którym łączyły się
Dochodzenia rogatoryjne w różnych Kuriach Diecezjalnych w Polsce. Autentyczność
tego postępowania została potwierdzona przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych.
Po sporządzeniu Positio, zgodnie z normai prawa, zostało rozpatrzone,
czy wymienionych wyżej 108 Sług Bożych należy zaliczyć do męczenników za
wiarę. Dnia 20 listopada 1998 r. na Kongresie Szczególnym Konsultorów Teologów
zostało podjęte pozytywne orzeczenie w tej sprawie. Kardynałowie oraz Biskupi
zgromadzeni na Sesji Zwyczajnej w dniu 16 lutego 1999 r., po przedstawieniu
Sprawy przez jej Ponensa, Kardynała Edmunda Kazimierza Szokę, uznali, że
ci Słudzy Boży przelali krew za wierność Chrystusowi, zabici in odium
fidei.
Powiadomiony o wszystkich
powyższych sprawach przez niżej podpisanego Prefekta, Najwyższy Pasterz
Jan Paweł II przyjął i potwierdził wota Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych
oraz polecił, aby zgodnie z prawem został sporządzony dekret o męczeństwie
Sług Bożych.
Gdy to zostało dokonane,
Ojciec Święty w dniu dzisiejszym wezwawszy mnie, niżej podpisanego Prefekta
oraz Kardynała Ponensa Sprawy, i wraz ze mną Biskupa Sekretarza a także
inne osoby powołane według zwyczaju, orzekł, że uznaje się męczeństwo
i jego przyczynę, co do faktu i skutków, odnośnie do Sług Bożych Antoniego
Juliana Nowowiejskiego, Arcybiskupa - Biskupa Płockiego, Henryka Kaczorowskiego
i Aniceta Koplińskiego, Kapłanów, Marianny Biernackiej, Świeckiej, i 104
Towarzyszy, zabitych w latach 1939-1945.
Wolą Ojca Świętego jest, aby
dekret ten miał moc prawną i został przekazany do akt Kongregacji Spraw
Kanonizacyjnych.
Promulgowany w dniu 26 marca t.r. dekret
o męczeństwie kończy prace procesowe. Pozostaje tylko uroczystość beatyfikacyjna,
którą będziemy przeżywali w czasie najbliższej pielgrzymki do Ojczyzny
Ojca Świętego Jana Pawła II. |