Jubileusz stulecia w świetle wiary i wierności

Jubileusz zaprasza do refleksji

Dzisiejsza celebracja eucharystyczna zgromadziła nas liczne i z różnych stron, by świętować 100. rocznicę przybycia Księży Salezjanów do Różanegostoku.

Pragnę więc serdecznie wszystkich powitać: Księży Salezjanów wraz z księdzem prowincjałem, kapłanów diecezjalnych i zakonnych, siostry zakonne, osoby konsekrowane, seminarzystów oraz Was, drodzy parafianie i pielgrzymi.

Trudno mówić o jubileuszu bez spojrzenia w przeszłość, na historię tego wyjątkowego miejsca, na ważniejsze wydarzenia, jakie się tu dokonały. Jubileusz to też teraźniejszość, która otwiera perspektywy na przyszłość. Nie waham się też podkreślić, że ten Jubileusz łączy się ściśle z Matką Bożą Różanostocką. Tych dwóch faktów nie da się od siebie oddzielić. Kiedy więc mówimy o jubileuszu, mówimy też o Niej, Matce Bożej Różanostockiej, ponieważ to Ona jest w centrum tego sanktuarium.

Wiara i wierność

Czytania liturgiczne, które ubogacają dzisiejszą celebrację i zapraszają do refleksji, są wyjątkowo bogate w treść i przesłanie duchowe. Słowa, które najmocniej w nich wybrzmiewają, mówią o wierze i wierności Bogu.

W pierwszym czytaniu ta wiara i wierność znajdują swoje wielkie świadectwo w postawie siedmiu braci, którzy zostali pojmani razem ze swoją matką i poddani torturom, aby wyrzec się Boga i złożyć ofiarę bożkom. Pierwszy, w imieniu swoich braci, odpowiada oprawcom: „Jesteśmy gotowi raczej zginąć, aniżeli przekroczyć ojczyste prawa”. Również drugi z braci, wobec zbliżającej się śmierci, mówi: „Ty zbrodniarzu, odbierasz nam to obecne życie. Król świata jednak nas, którzy umieramy za jego prawa, wskrzesi i ożywi do życia wiecznego”. Podobną nieugiętość manifestują pozostali bracia, a na koniec także ich matka.

Postawa braci, dla których wierność Bogu jest ważniejsza niż ich życie, nie może nie wzbudzać podziwu. Faktycznie, nawet król, który starał się nakłonić ich do odstępstwa od wiary, wraz z całym swoim otoczeniem jest zdumiony odwagą młodzieńców, ich nieugiętością w wierze i wiernością Bogu.

Zachęta do wiary i wierności Bogu wybrzmiewa również mocno w drugim czytaniu – w Liście św. Pawła skierowanym do wspólnoty Tesaloniczan. Tesaloniczanie przeżywają trudności w wierze i zachowaniu wierności Bogu, dlatego Paweł przypomina im: „Wierny jest Pan, który umocni was i ustrzeże od złego”. A zaraz potem dodaje: „Ufam w Panu, że to, co nakazujemy, czynicie i będziecie czynić”. Święty Paweł stara się w ten sposób umocnić swoich braci, aby wierzyli i pozostawali zawsze wierni Panu.

Wreszcie Ewangelia. Na wątpliwości saduceuszów w możliwość zmartwychwstania, Jezus odpowiada, że Bóg jest Bogiem żywych, a nie umarłych. Wiarę w zmartwychwstanie wyznawał już Mojżesz i prorocy. Dlatego trzeba wierzyć w tę prawdę i ufać, że Bóg uczyni nas uczestnikami zmartwychwstania i życia wiecznego.

Matka Boża Różanostocka nauczycielką wiary i wierności

Dzisiejszy Jubileusz 100. rocznicy pobytu Księży Salezjanów w Różanymstoku wpisuje się również w tę Bożą logikę wiary i wierności. Tej logiki uczy obecna tu Matka Boża. Obrała sobie to miejsce przed stuleciami, a dokładnie w roku 1652, kiedy to na prośbę Szczęsnego Tyszkiewicza, Stolnika Derpskiego, w Grodnie został namalowany Jej wizerunek przez bliżej nam nieznanego dziś malarza.

Niemal od samego początku Maryja dawała znać o sobie wieloma nadzwyczajnymi znakami, łaskami, a nawet cudownymi uzdrowieniami chorych, aby przyciągnąć do siebie wiernych, aby ich uczyć wiary i wierności Bogu. Tę wiarę przekazuje swojemu ludowi poprzez swoją wierność. Maryja jest wierna w swojej obecności pośród swojego ludu, jak kiedyś była wierna Bogu, który Ją wybrał na Matkę swojego Syna. Tę wierność Maryja okazywała i okazuje w tym miejscu poprzez hojne rozdawanie łask, czego dowodem są spisane niezliczone świadectwa tych, którzy tej Jej łaskawości doświadczyli.

Nic więc dziwnego, że cudowna obecność Matki Bożej w Różanymstoku od dawien ściąga liczne rzesze wiernych i pielgrzymów. Każdy przecież chciałby doświadczyć bliskości Matki, od Niej się uczyć, być wysłuchanym, utulonym w trudnościach, a nade wszystko umocnionym Jej miłością, aby żyć na co dzień wiarą i zawsze pozostawać wiernym Bogu.

Maryja z tego miejsca pragnie umacniać w wierze i formować w wierności każdego, kto tu przychodzi. Nie przeszkodził temu nawet fakt, że po rozbiorach Polski, ten prężny ośrodek wiary katolickiej został zlikwidowany, ani też to, że odchodzące stąd w 1915 r. mniszki prawosławne zabrały ze sobą również słynący łaskami obraz Matki Bożej. Choć zabrakło Jej wizerunku, nadal była obecna i żyła w sercach mieszkańców okolicznych miast i wiosek. Ona nadal umacniała ich wiarę i zachęcała do wierności Bogu.

Przebycie do Różanegostoku Salezjanów

Nowy rozdział historii różanostockiego sanktuarium rozpoczyna się z rokiem 1918, a więc z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Ta niepodległość, jak przypominała wcześniej Matka Boża w objawieniach w Gietrzwałdzie, jest związana z umocnieniem wiary Polaków, wyzbyciem się nałogów i z zachowaniem wierności Bogu. Z nadejściem wolności, tutejsze sanktuarium staje się ponownie promieniującym ośrodkiem wiary katolickiej. W trosce o dalszy rozwój tego sanktuarium, ówczesny biskup wileński Jerzy Matulewicz, w roku 1920 przekazuje opiekę nad nim i nad parafią przybyłym tu niedawno Księżom Salezjanom. Wkrótce dla szerzenia wiary powstaje tu także gimnazjum i Diecezjalne Niższe Seminarium Duchowne. Obie te instytucje zostaną jednak zamknięte w latach 50.

Nowi kustosze sanktuarium podejmują starania o przygotowanie kopi wywiezionego stąd obrazu Matki Bożej. Udaje się to w 1928 r. Namalowany przez malarza Jana Sawczyka obraz znajduje ogólne uznanie. Zostaje poświęcony w Rzymie przez papieża Piusa XI, a następnie uroczyście umieszczony w ołtarzu przez arcybiskupa wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego w święto Matki Boskiej Siewnej w 1929 r.

Jakże nie wspomnieć wielkiego dnia koronacji obrazu Matki Bożej, która odbyła się w dniu 28 czerwca 1981 r. przez ręce metropolity krakowskiego kard. Franciszka Macharskiego. Uroczystości koronacyjne zgromadziły olbrzymie rzesze wiernych, licznych biskupów i kapłanów. To przy tej okazji zrodziło się pragnienie pieszej pielgrzymki młodzieży z Białegostoku, która potem na stałe wpisała się w historię tutejszego sanktuarium.

Z racji na doniosłość tego sanktuarium maryjnego, papież Jan Paweł II, na prośbę bp. Edwarda Kisiela, dnia 30 sierpnia 1987 r. podniósł tutejszy kościół do godności bazyliki mniejszej.

Dzięki trosce tutejszych kustoszy i proboszczów, świątynia ta staje się coraz piękniejsza. Odnowione wnętrze i ołtarze, a także nowe obrazy w miejsce skradzionych i zniszczonych, pogłębiają klimat modlitwy i medytacji. Temu także służy przywrócona do kultu kaplica Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych.

W ostatnich latach Matka Boża doczekała się oczyszczenia i odnowienia srebrnej sukni z obrazu, a także renowacji i pozłocenia koron swoich i Pana Jezusa. Nadto, w miejscu dawnego skarbca powstała kaplica adoracji Najświętszego Sakramentu oraz Kaplica Miłosierdzia na pamiątkę Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia. W podziemiach zaś bazyliki w dawnych kryptach można zwiedzać izbę pamięci Tyszkiewiczów i wystawy historyczne: „Różanystok Kraina Cudów” i „Tajemnice Krypty Tyszkiewiczów”.

Maryja wciąż przyciąga

Celebrując dzisiejszy Jubileusz chcemy podkreślić, że Różanystok jest obecnie postrzegany jako jedno z największych sanktuariów maryjnych w tym regionie Polski. Przybywają tu pielgrzymi nie tylko z archidiecezji białostockiej, lecz i z sąsiednich diecezji, i z dalszych stron Polski. Wsparcia u Matki Bożej szukają także liczni pielgrzymi zza granicy. Czczoną tu Matkę Najświętszą niektórzy nazywają Królową Kresów, inni Wspomożycielką Wiernych, ale dla wszystkich jest Ona przede wszystkim Matką Zbawiciela i Pośredniczką w modłach zanoszonych do Jej Syna. Pielgrzymują więc do Matki Bożej wszyscy, wierni naszej archidiecezji, członkowie kółek różańcowych, seniorzy, rowerzyści. Przy parafii prężnie działają różne wspólnoty i grupy prowadzone w duchu salezjańskim, zarówno dla dorosłych jak i dla młodzieży, oraz Salezjański Ośrodek Wychowawczy. W drugą sobotę miesiąca ma miejsce „Modlitewny Wieczernik”, raz w miesiącu, zwykle w poniedziałek, odbywają sie tzw. wieczory uwielbienia i cały szereg innych inicjatyw.

Wiara i wierność to dwie Boże moce, które pozwoliły całym pokoleniom Polaków przezwyciężać wszelkie trudności osobiste i dziejowe i trwać nieugięcie przy Bogu. Dzisiaj pragniemy dziękować Bogu za dar Matki Bożej, za Jej obecność w tym sanktuarium, za wszelkie Jej łaski i dary. Dziękujemy Księżom Salezjanom za nieustanne szerzenie Jej kultu i za troskliwą opiekę nad pielgrzymami.

Prośmy też Matkę Bożą, aby dalej umacniała swój naród i swoje dzieci i wypraszała wszystkim obfite łaski i błogosławieństwo swojego Syna Jezusa Chrystusa. Amen.