W homilii ks. dr Marian Strankowski, wicerektor Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku podkreślał, że pośrednictwo Maryi u Boga ma szczególny rys macierzyński, a kult maryjny posiada w Polsce nie tylko aspekt indywidualny, ale Polacy jako naród szczególnie czczą Matkę Bożą jako Królową Polski.
„Od zarania państwowości i chrześcijaństwa w Polsce Maryja jest obecna na naszej ziemi. Polacy mocno wierzą, że protekcja Najświętszej Bogurodzicy jest najpewniejszą ochroną” – mówił, przypominając, że Maryja była obecna w chwilach trudnych, ale również w momentach chwały narodu polskiego. Jako najbardziej związane z historią Polski wskazał sanktuarium na Jasnej Górze.
„W ubiegłym roku obchodziliśmy 1050. rocznicę chrztu Polski. W tym roku przypada 300-lecie koronacji cudownego wizerunku Matki Bożej Częstochowskiej, Królowej Polski. W przyszłym roku 100-lecie odzyskania niepodległości. Przypadające rok po roku kolejne rocznice splatają w jedno wątki kościelne i narodowe i umacniają naszą tożsamość narodową. Nie możemy zmarnować tych okazji, nie zauważyć ich, przejść obojętnie obok tych wielkich jubileuszy. Ona kształtują w nas poczucie dumy narodowej, a zarazem wielkiego zawierzenia losów naszej ojczyzny Bogu przez Maryję” – zaznaczał.
Wspominając wydarzenia historyczne związane z uchwaleniem Konstytucji 3 Maja podkreślił, że „pielęgnowanie ich w umysłach i sercach jest dziękczynieniem składanym Bogu za naszą Ojczyznę, za synów i córki naszego narodu, którzy oddali swoje życie za wolność Polski. Naszym obowiązkiem jest kultywowanie przeszłości ojczyzny i pamięci jej bohaterów”.
Ks. Strankowski stwierdził, że „naród, który odcina się od swoich korzeni jest narodem bez przyszłości. Nie potrafi odpowiedzialnie kształtować teraźniejszości ani właściwie spoglądać w przyszłość”. Zauważył, że po tzw. transformacji ustrojowej w 1989 r. prowadzona przez wiele lat polityka ograniczania nauczania historii w szkołach, zwłaszcza historii najnowszej XX w., doprowadziła do poważnego nadszarpnięcia poczucia tożsamości narodowej młodych Polaków, a niekiedy nawet jej utraty. „Dobrze, że pod tym względem nastały w Polsce lepsze czasy, że dziś państwo polskie stoi na straży umacniania tożsamości i dumy narodowej. Temu ma służyć zarówno podjęta reforma oświaty, jak też wiele innych inicjatyw społecznych podejmowanych na szeroką skalę przez wiele organizacji patriotycznych” - mówił.
Przywołując słowa kard. Stefana Wyszyńskiego, który powtarzał, że „sztuką jest umierać dla Ojczyzny, ale największą sztuką jest dobrze żyć dla niej” i szansę dla Polski widział w odrodzeniu moralnym jej obywateli, kaznodzieja wskazywał na aktualne zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne Polski i Europy. „Zagrożenie dla chrześcijańskiego ducha naszego kontynentu, przed którym Europa obroniła się w XVII w., w wieku XXI przenika na nowo ze swobodą i bez przeszkód, często w imię fałszywie pojmowanej tolerancji” – podkreślał.
Na zakończenie Mszy św. proboszcz parafii katedralnej ks. prał. Henryk Żukowski odczytał akt zawierzenia Polski Najświętszej Maryi Pannie, Królowej Polski.
We Mszy św. w archikatedrze uczestniczyli najwyżsi przedstawiciele władz wojewódzkich, miejskich i samorządowych, służby mundurowe wraz z dowódcami i wyższymi przełożonymi, kombatanci, harcerze, młodzież szkół białostockich oraz poczty sztandarowe.
Miejskie obchody w stolicy województwa rozpoczęły się w godzinach porannych złożeniem kwiatów przed Obeliskiem 3 Maja przy ul. Zwierzynieckiej.
Po Mszy św. główne uroczystości rocznicowo-patriotyczne odbyły się tradycyjnie na Rynku Kościuszki, przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego.
W godzinach popołudniowych na Rynku Kościuszki w Białymstoku miał miejsce pokaz sprzętu Wojska Polskiego i służb mundurowych. W parku przy ul. Zwierzynieckiej odbył się pokaz sprawności kawaleryjskiej.
Tradycją ubiegłych lat, w Zespole Szkół Katolickich przy ul. Kościelnej odbyła się kolejna edycja zawodów sportowych dla dzieci niepełnosprawnych, nad którymi honorowy patronat objął abp Edward Ozorowski. Dzieci mogły wziąć udział w licznych konkursach i zawodach sprawnościowych, a dla wszystkich uczestników przewidziano nagrody i niespodzianki.
